De Guernica van Picasso
column nr 301
Kunstgeschiedenis studeren is niet alleen maar kennis maken met de esthetica, maar evenzeer het spoor van de geschiedenis volgen. Historiestukken laten ons veldslagen zien en vredesverdragen, maar weinig kunstenaars zullen zich geroepen voelen de oorlog vast te leggen in beelden. Het beroemde schilderij van de Guernica uit 1937 geeft in bovengenoemd beeld de grote wanhoop van een oorlog weer. machtsstrijd tussen naties en landen en staatshoofden worden in onze moderne tijd meer aan tafel uitgevochten via ambassadeurs dan in vroeger tijden met een leger te velde trekken. Ook dat is wel een stuk economie. Voor de goede orde :oorlogen bestaan.Ook al is het de grootste absurditeit en persoonlijk diende ik nagenoeg twee jaar in het Nederlandse leger als dienstplichtig korporaal in een periode van mijn leven die nu niet zo gelukkig was allemaal. Je onttrekken aan een wet, is geoorloofd, maar de dienstweigeraars dienden maatschappelijk werk te doen en wij zorgden voor de veiligheid van ons land in de tijd dat Rusland een stuk Berlijn beheerste en men de Russische beer voor geen dubbeltje vertrouwde en terecht.
Enige jaren terug was er in Alkmaar een expositie van de groep" Kunst Eyssen". Een beeldend kunstenaar die daar werk exposeerde in de vorm van kogelwerende kleding maakte veel indruk. Met cijfers van gewelddadige steden als Johannesburg, Mexico, Bogota, is het geheel niet verkeerd in kogelwerende kleding te lopen als je overal in de stad wilt zijn. De kunsthistorica die de inleiding hield op de expositie, kwam met een stelling dat in ieder mens geweld huist. Als vredestichter en sociaal bewogen mens kwam het me vreemd over, maar de dagen daarna na veel nadenken moest ik vaststellen dat er een kern van waarheid in zit. De meeste power van de mensen wordt positief gekanaliseerd, maar velen van ons komen wel eens fout terecht met alle gevolgen van dien. En alle oorlogsgeweld valt in de categorie van leger en generaals en het geweld op straat is het domein van de politie. Maar waarom de Guernica? Eerstens om onze generatie bewust te laten worden dat oorlogen en wereldoorlogen Europa nimmer meer mogen treffen en dan heb ik het nog niets eens over de Shoa. Alhoewel ik al diverse Picasso boeken heb met afbeeldingen van bovengenoemd schilderij, stuitte ik in de boekhandel op een fraai uitgegeven werk van dit schilderij en aanvankelijk dacht ik met een kinderboek te maken te hebben en mijn echtgenote ziet het ook zo, maar het boek geeft een chronologische opbouw van het schilderij door Picasso.
In 2004 was ik met de studentenvereniging Kunst en Kitsch in Madrid. Ik had me voor deze reis aanvankelijk niet opgegeven vanwege beperkte financiën, maar er werd toch nog een gaatje gevonden en ik kon meevliegen naar Madrid. Als stad viel Madrid me tegen, maar dat werd ruimschoots goedgemaakt door het Prado en door het Reine Sofia Museum waar dit werk van Picasso hangt, in een sobere setting, maar daarom des te indrukwekkender. Op de beide flappen van de grote afbeelding van de Guernica : 40 x 100 cm in dat gekochte boek staan de volgende grijpende teksten :
"Op 4 juni 1937 besluit Picasso de laatste hand aan het schilderij te leggen. Guernica kan nu voor de ogen van de gehele wereld beginnen en de gehele wereld ziet het : mensen en dieren opgesloten in een huis dat gebombardeerd wordt".
In 1938 staat het op de wereldtentoonstelling in Parijs, in het Spaanse paviljoen, niet ver van de Eiffeltoren, niet ver van dat Nazi Duitsland. Als een Duitse officier vraagt, wijzend op het schilderij of hij dat gemaakt heeft, zegt Picasso droogjes " Nee, dat was u"
Dat is dramatiek, dat was de reden dat ik dat fraaie boek niet kon laten liggen.
Ondanks alle getoonde ellende hierboven, blijf geloven in het goede van de mens, geniet, leef, wees creatief en een prettig medemens
Kunstboeken, lezingen, essays, rondleidingen etc. j.j.jong@quicknet.nl
drs jij artes admirans
Geen opmerkingen:
Een reactie posten