maandag 13 januari 2014

Het duiden van de voorstelling

De fraaie combinaties van Rudi Fuchs in kijken 2
Columnr 304 dd. 13 januari 2014

Natuurlijk heeft het niets met deze column te maken, maar een foto in een ochtendblad met mensen in onderbroek in metro als nieuwe rage is wanstaltelijk. Ben niet preuts, niet verzuurd en kan een foto met naakte mensen op fietsen meer waarderen als dat belachelijke gedoe om onfatsoenlijk in je onderbroek in de metro te gaan zitten. Dat is westerse decadentie en gaat in tegen alle normen van fatsoen en gaat tegen alle normen en waarden in. Als je wilt uitdagen, zijn er voldoende mogelijkheden in de daartoe bestemde etablissementen als cafés, dancings, nachtclubs, etc.etc.
Dit is een statement en bedoeld als afkeuring. Dit is ook geen humor, maar vervelend wangedrag dat naar mijn mening niet past in de westerse maatschappij.
Rudi Fuchs, voormalig directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, schrijft van tijd tot tijd boeken en in een van zijn boeken maakt hij vergelijkingen tussen willekeurige kunstschilders. In zijn laatste boek Kijken 2, behandelt hij tal van schilders en soms geeft hij interessante uiteenzettingen over bepaalde schilders zoals over Miro, Birza, Potter, Beuys, SolLeWit en laat zien, dat hij een groot connaisseur is. Om dat te worden is niet alleen kennis van belang, maar voortdurende studie en altijd scherp blijven kijken en ervan doordrongen zijn dat je -hoe groot ook je ervaring als kunstkenner- er altijd weer werken opduiken, die om nadere studie vragen en waar interessante aspecten soms zijn te ontdekken. In Kijken 2 staat een dubbel portret van twee totaal verschillende kunstschilders en wellicht daarom naast elkaar gezet. De afbeeldingen vindt U hieronder en het gaat om de portretten van Johannes Verspronck Portret van een meisje in het blauw uit 1641  en een geschilderd portret van prinses Beatrix van Luc Tuynmans onder de titel H.M 2012. Is dat dan appels met peren vergelijken. Nee. Beide portretten stralen voornaamheid en stijl uit. Het meisje in blauw is geen prinses, maar wel een meisje uit de gegoede stand getuige haar prachtig vallende jurk, de veer die zij in haar handen heeft en als tegenligster een staatsieportret van de Antwerpse schilder Tuynmans, dat volgens Fuchs via een foto is geschilderd en dat zal best zo zijn. Citaat : de foto van de koningin was in wezen een abstract beeld geworden dat je kon schilderen alsof het een stilleven is. Vorm en ruimtelijke omgeving lagen vast. Natuurlijk spelen die een rol in de ijle statigheid van het portret. Zij staat in de Oranjezaal ( Huis ten Bosch te Den Haag). Op de achtergrond is ( vaag )een stuk van het grootste schilderwerk daar, De triomf van Frederik Hendrik 1852. Daar hadden ze de beroemde Jacob Jordaens voor besteld ( Net als Tuynmans uit Antwerpen), die met zijn wendbare, retorische stijl het meest geëigend was. Dan volgt een beschrijving van het gehele schilderij en dan vervolgt Fuchs : Behalve de achtergrond is ook het patroon van lijnen en planken van de parketvloer bepalend voor de sfeer. Het is hier ook een ingehouden spektakel van discrete schilderkunst, In de ruimte staat de koningin opgesteld in een eenvoudig geplooid, roze gewaad enz. enz.
Mij intrigeert me of de voormalige koningin dit portret kent, want het is niet in opdracht van het kabinet van de koningin gemaakt. Overigens weet ik niet waar het schilderij hangt, dat moet nog even uitgezocht worden. Is de samenhang van beide portretten nu te rechtvaardigen? Het zijn geen pendanten, maar de samenhang heeft Fuchs gezocht in de stijl en voornaamheid van de afbeeldingen. Ja, die vergelijking namelijk verstrekt de kracht van beide portretten. Het portret van Verspronck heeft al een enorme zeggingskracht, maar het portret van Tuynmans krijgt door de vergelijking een boost en krijgt als het ware een sterkere facelift door het naast een sterke portrettist te zetten en dat beoogde Fuchs uiteraard.
Geniet van de kunst, breng evenwicht in je leven. Naast alle plichtplegingen, zorgen om het bestaan, blijf positief en beteken wat voor je omgeving, voor je naasten, voor de maatschappij. Geniet van kunst, van filmkunst van een goed toneelstuk, van een mooi boek, van een goede TV documentaire of een spannende sportwedstrijd. Het leven is om geleefd te worden en niet om te somberen. Tegenslag is er om er sterker uit te komen.
Kunstboeken, lezingen, essays, rondleidingen, adviezen etc. j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj, artes admirans

Geen opmerkingen:

Een reactie posten